اسلام آباد – 04 – جولاءِ (اي پي پي) وفاقي ڪابينا فيصلو ڪيو آهي ته ملڪ ۾ اڳتي درآمدي ٻارڻ تي ڪو بجلي گهر نه لڳايو ويندو جڏهن ته وزيراعظم محمد شهباز شريف وفاقي ڪابينا کي هدايت ڪئي آهي ته ملڪ ۾ ٽن ڪلاڪن کان وڌيڪ لوڊشيڊنگ نه ٿيڻ گهرجي، بجلي واري وزارت رهت?? جي وصولي ۽ بجلي چوري جي روڪٿام جي حوالي سان ڊسڪوز جي تفصيلي ڀيٽ ٻن هفتن ۾ پيش ڪري جنهن کي سامهون رکي صوبائي حڪومتن ۽ قانون لاڳو ڪندڙ ادار?? جي تعاون سان قدم کنيا ويندا، نئين گئس اسڪيمن جو جائزو وٺڻ جي لاءِ ڪميٽي جوڙي وئي آهي، شمسي توانائي جي ٺوس پاليسي چئن هفتن ۾ اعلان ڪئي ويندي، تربيلا پاور اسٽيشن ۽ ڪي ٽو پاور پلانٽ مان ??جلي جي پيداوار وڌڻ سان ??يد جي ڏينهن ۾ لوڊشيڊنگ ۾ ريليف ملندو، مختلف منصوبن سان ??يندڙ گرمي جي موسم تائين 7 هزار ميگاواٽ بجلي سسٽم ۾ شامل ٿي ويندي، هڪ سال ۾ ڊسٽري بيوشن ڪمپني?? جي رهت?? جي وصولي ۽ آپريشن بهتر ٿي ويندو، ميٽر ريڊنگ جي شڪايت?? جي خاتمي لاءِ هلندڙ سال جي آخر يا ايندڙ سال جي شروع کان ??ڳو سمارٽ ميٽرز ئي لڳايا ويندا. وفاقي ڪابينا جي اجلاس کانپوءِ صحافين کي بريفنگ ڏيندي بجلي واري وفاقي وزير خرم دستگير خان چيو ته وفاقي ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته سي پيڪ جي 720 ميگاواٽ جي ڪروٽ هائيڊرو پاور پراجيڪٽ مان پيداوار شروع ٿي وئي آهي، ا??ريل 2015ع ۾ مسلم ليگ (ن) جي دور ۾ ان منصوبي جي معاهدي تي صحيحون ڪيون ويون هيون ۽ 29 جون کان ??هو مڪمل طور تي فعال ٿي ويو آهي، 969 ميگاواٽ جي نيلم جهلم پن بجلي منصوبي مان ??ه گهريلو ۽ صنعتي صارفين کي بجلي ملي رهي آهي، وزيراعظم کي 29 جون تي ڪروٽ هائيڊرو پاور پراجيڪٽ جو افتتاح ڪرڻو هو پر اليڪشن ڪميش?? جي فيصلي جي احترام ۾ هن منصوبي جو افتتاح نه ڪيو ڇو ته موجوده وسيع البنياد جمهوري حڪومت آئين ۽ قانو?? جي پابندي تي يقين رکي ٿي جڏهن ته عمران ??ان قانون?? جي مسلسل خلاف ورزيون ڪنديو رهيو آهي. هن چيو ته ڪابينا کي ٻڌايو ويو آهي ته 2013ع کان 2018ع تائين مسلم ليگ (ن) جي دور ۾ جيڪي منصوبا شروع ڪيا ويا هئ?? انهن مان 4623 ميگاواٽ بجلي ايندڙ گرمي جي موسم کان ??ڳ سسٽم ۾ شامل ٿي ويندي جڏهن ته سولر، نيٽ ميٽرنگ ۽ ٻين منصوبن سان مجموعي طور تي ايندڙ گرمي جي موسم تائين 7 هزار ميگاواٽ بجلي سسٽم ۾ شامل ٿيندي جنهن سان لوڊشيڊنگ تي ضابطو آڻي سگهبو. هن چيو ته شمسي توانائي جي ٺوس پاليسي آندي پئي وڃي، ا?? سلسلي ۾ سرڪاري ۽ نجي عمارتن کي شمسي توانائي تي منتقل ڪرڻ جي لاءِ قدم کنيا پيا وڃن جڏهن ته ننڍي صارفين کي آسان قرضن تي سولر پينل فراهم ڪرڻ جو منصوبو ٺاهيو ويو آهي، خميس ڏينهن وزيراعظم کي ان ??لسلي ۾ بريفنگ ڏني ويندي ۽ چئن هفتن ۾ پاليسي جو اعلان ڪيو ويندو. هن چيو ته گذريل چئن ڏينهن کان ??ربيلا ڊيم ۾ پاڻي جي اچڻ ۾ بهتري آئي آهي، عيد کان ??ڳ تربيلا پاور اسٽيشن پنهنجي مڪمل 3500 ميگاواٽ جي پيداوار شروع ڪري ڇڏيندو جنهن سان لوڊشيڊنگ ۾ نمايان گهٽتائي ٿيندي، ڪي ٽو پاور پلانٽ مان ??ه 1100 ميگاواٽ بجلي سسٽم ۾ شامل ڪئي پئي وڃي جنهن سان ??يد جي ڏينهن ۾ لوڊشيڊنگ ۾ وڏو ريليف ملندو. هن چيو ته وزيراعظم ۽ سمورا اتحادي اڳواڻ سنجيدگي سان ملڪ جي بهتري لاءِ ڪم ڪري رهيا آهن ۽ سمورا اڳواڻ معيشت جي بهتري، جمهوريت جي استحڪام ۽ آئي?? جي عملداري جي لاءِ گڏجي ڪم ڪري هلي رهيا آهن، ا??ندڙ چونڊون 2023ع ۾ موجوده پارليامينٽ جو مدو مڪمل ٿيڻ کانپوءِ ٿينديون ۽ چونڊون صاف شفاف ٿينديون جنهن سان هڪ خوشحال، مضبوط ۽ جمهوري پاڪستان ??و بنياد پوندو. خرم دستگير خان چيو ته غريب ترين صارفي?? جيڪي 100 يونٽ تائين بجلي استعمال ڪن ٿ?? انهن کي ريليف ڏنو پيو وڃي ۽ 100 کان 200 يونٽس تائي?? جي بجلي صارفي?? جي لاءِ بجلي مهانگي نه ڪئي ويندي، پهرين ڪيٽيگري جي لاءِ به بجلي جي قيمت ۾ اضافو نه ٿو ڪيو وڃي، ٻي ڪيٽيگري جي صارفين کي به وڌ کان وڌ سبسڊي ڏني ويندي، پنجاب حڪومت به 100 يونٽ تائي?? جي صارفين کي مفت بجلي فراهم ڪرڻ جو اعلان ڪيو آهي. هن چيو ته ڊسٽري بيوشن ڪمپني?? جي ملازمن کي بجلي جي يونٽس جي فراهمي 1960ع جي ڏهاڪي کان هلندي پئي اچي، ا?? سلسلي ۾ سڌارن جو هڪ پئڪيج تيار ڪيو پيو وڃي ته انهن کي پگهار ۾ بجلي جي مفت فراهمي بدران ??هولت ڏني ويندي. هن چيو ته وزيراعظم هدايت ڪئي آهي ته ڊسٽري بيوشن ڪمپني?? جي ڪارڪردگي جي ڀيٽ پيش ڪئي وڃي، بجلي چوري جي روڪٿام ۽ رهت?? جي وصولي وڌائڻ جي لاءِ ڊسڪوز جي مئنيجمينٽ کي بهتر بڻايو ويندو ۽ ا?? جي لاءِ نگراني ۽ جديد ٽيڪنالاجي جو استعمال ڪيو ويندو جنهن سان ??هت?? جي وصولي ۽ ڊسٽري بيوشن ڪمپني?? جي آپريشن ۾ 12 مهينن ۾ نمايان ??هتري ايندي. هن چيو ته بجلي جي قيمت جي تعي?? جي حوالي سان ??نگن اکرن جو جائزو ورتو پيو وڃي، قيمت ۾ اضافو ٿيندو پر اسا?? جي پوري ڪوشش آهي ته عوام تي بار ۾ وڌ کان وڌ گهٽتائي آڻي سگهجي، بجلي جي قيمت جي ري بيسنگ جو ڪم انتهائي ضروري آهي، آخري ري بيسنگ فيبروري 2021ع ۾ ٿي هئي، ا?? کانپوءِ ري بيسنگ نه ڪئي وئي ۽ هاڻي عالمي سطح تي توانائي جون قيمتون به وڌي ويون آهن، ا?? لاءِ اهو ڪم انتهائي ضروري آهي. هڪ سوال جي جواب ۾ هن چيو ته آئيسڪو، فيسڪو، گيپڪو، ليسڪو، ميپڪو پنج اهڙيون ڊسٽري بيوشن ڪمپنيون آهن انهن جو خسارو سراسري گهٽ آهي ۽ ڪجهه ۾ اهو خسارو 10 سيڪڙو کان ??ه گهٽ آهي. هڪ ٻئي سوال جي جواب ۾ هن چيو ته هلندڙ سال جي آخر يا 2023ع جي شروع ۾ لڳندڙ هر نئون ميٽر سمارٽ ميٽر هوندو، ا?? سان ??جلي جي ريڊنگ جي حوالي سان ??ڪايتون ختم ٿي وينديون. پيٽروليم واري مملڪتي وزير مصدق ملڪ چيو ته جڏهن عالمي مارڪيٽ ۾ گئس جي قيمت 4 ڊالر هئي ان وقت گئس نه خريد ڪئي وئي، اڄ قيمت 40 ڊالر تائين پهچي وئي آهي، مهانگي گئس به اڄ نه ملي رهي آهي، ٽرمينلز موجود آهن، گئس کي ري گيسي فائي ڪرڻ جو معاهدو به موجود آهي پر اڳوڻي حڪومت گئس نه خريد ڪئي، گذريل ساالن ۾ 170 ارب رپي?? جي ايل اي?? جي خريد ڪري گهريلو صارفين کي ڏني وئي، 4 هزار جي ايل اي?? جي خريد ڪري 400 کان 500 رپين ۾ ڪنهن ملڪ ۾ وڪرو نه ٿي ڪئي وڃي. هن چيو ته اسان ??يل اي?? جي حاصل ڪرڻ جي لاءِ مختلف ملڪن سان ??ابطو ڪري رهيا آهيون، ا??س اي?? جي پي ايل کي 1170 ايم ايم سي ايف ڊي گئس جي ضرورت آهي پر رڳو 670 ايم ايم سي ايف ڊي گئس دستياب آهي، اڳوڻي حڪومت رڳو پڪڙ ڌڪڙ ۽ انتقام جي پاليسي اختيار ڪئي، موجوده حڪومت ملڪ جي بهتري لاءِ سخت فيصلا ڪري رهي آهي، اسان ??ياسي قيمت ادا ڪنداسين پر ملڪ کي سنواري وينداسين. ڪشمير ۽ گلگت بلتستان معاملن واري صلاحڪار قمر زمان ڪائره چيو ته ڪابينا ۾ سڄي ملڪ ۾ ماڻه?? جي شديد گرمي ۾ لوڊشيڊنگ ۾ اضافي سان ٿيندڙ تڪليف تي خيال?? جي ڏي وٺ ڪئي وئي، اسان کي احساس آهي ته شديد ترين گرمي ۾ انتها جي لوڊشيڊنگ آهي، ا??و سلسلو اڃا به جاري آهي جڏهن ته هاڻي برسات جي موسم جي ڪري ان ۾ بهتري آئي آهي، حڪومت ڄاڻي ٿي ته هو جيڪي مشڪل فيصلا ڪري رهي آهي ان ??ا سياسي اثر ضرور پوندا. هن چيو ته ڪجهه شيون اسا?? جي هٿ ۾ هيون ۽ عالمي منڊي ۾ تيل جي قيمتن ۾ اضافو، روس ۽ يوڪري?? جي جنگ ۾ ڊيگهه جنه?? جي نتيجي ۾ عالمي منڊي ۾ گئس جي شديد کوٽ ۽ قيمتن ۾ اضافي جي حوالي سان ??نيا ۾ ڪٿي به اڳڪٿي نه هئي، ا??هن حالت?? جي ڪري به ۽ ڪجهه گذريل حڪومت پاران وقت سر ۽ صحيح فيصلا نه ڪرڻ جي ڪري اسا?? جي مشڪلاتن ۾ اضافو ٿيو. هن چيو ته اسان ??هو نه ٿا چئون ته سمورا مسئل?? انه?? جي ڪري آهن، عالمي منڊي ۾ تيل جون قيمتون وڌي ويون آهن پر انهن پنهنجي نالائقي ۽ نااهلي سا?? جيڪا تباهي ڦيري آهي ا?? جي ڪري مسئلا پيدا ٿيا، بجلي جا ڪارخانا فوري طور تي نه ٿا لڳي سگهن، وڌ کان وڌ اهو ڪري سگهون ٿا ته اهي ڪارخانا جيڪي انتهائي پراڻا آهن ۽ انهن مان ??مام مهانگي بجلي پيدا ٿئي ٿي ۽ پاڪستان ۾ 1500 ميگاواٽ جا اهڙا ڪارخانا آهن جن مان ??جلي پيدا ڪرڻ تي 60 رپيا في يونٽ لاڳت اچي ٿي. هن چيو ته جيڪڏهن عالمي منڊي ۾ تيل جي قيمتن ۾ وڌيڪ اضافو ٿيو ته ان کان ??ه مهانگي بجلي پيدا ٿيندي، اسان کي اهي به ڪارخانا هلائڻا پيا، ا?? جو بنيادي سبب اهو آهي ته قوم کي هڪ ڪوڙ جو خواب ڏيکاريو ويو ته اسان وٽ انسٽال ڪيپيسٽي 40 هزار ميگاواٽ آهي. هن چيو ته اسا?? جيڪي انگ اکر ڏئي رهيا آهيون اهي ميڊيا ۽ اسا?? جي مخالفن وٽ به موجود آهن، ڪير انهن انگن اکرن کي چئلينج ڪرڻ چاهي ٿو ته چئلينج ڪري. هن چيو ته اسان وٽ اڄ جي ڏينهن 60 رپيا في يونٽ واري 1500 ميگاواٽ شامل ڪري 25 هزار ميگاواٽ بجلي دستياب آهي جڏهن ته حقيقت ۾ هن وقت اسان وٽ 24 هزار ميگاواٽ بجلي آهي جڏهن ته طلب 30 هزار جي لڳ ڀڳ آهي جنه?? جي ڪري لوڊشيدنگ آهي. هن چيو ته اها هڪ حقيقت آهي ته بجلي مفت ۾ نه ٿي ملي، جن علائقن ۾ وڌيڪ لائين لاسز يا بجلي چوري آهي اتي وڌيڪ لوڊشيدنگ ٿئي ٿي، جتي بجلي چوري ۽ لائين لاسز گهٽ آهن ۽ وصوليون وڌيڪ آهن اتي لوڊشيڊنگ گهٽ ٿئي ٿي، ا??ا مشڪل ڳالهه آهي ۽ جڏهن اها ڳالهه چئي وڃي ٿي ته اسان ??داري تي الزام هڻون ٿا پر اهو اسا?? جي سماج جو به الميو آهي ته ڪجهه علائقن مان لوڊشيڊنگ جي حوالي سان ??بر اچي ٿي ته اتي 16 ڪلاڪ?? جي لوڊشيڊنگ آهي، ا??ڙن علائقن ۾ لائين لاسز 80 سيڪڙو کان ??ه وڌيڪ هوندا آهن ۽ جن فيڊرز جا اهي لائين لاسز هجن انهن کي هلائڻ مشڪل ڪم آهي، ا?? جي قيمت جتي لائين لاسز نه آهي اهي ادا ڪن ٿا. هن چيو ته هن سال 1072 ارب رپيا سبسڊي لائين لاسز يا ريليف جي ٻين مدن ۾ ڏني وئي، ا?? جي باوجود 283 ارب رپين جو سرڪلرڊيٽ پيل آهي، ا??ا ڳالهه اسا?? جي اختيار ۾ نه آهي، اسان چاهيون ٿا ته قوم کي ان کان ??گاهه ڪيو وڃي، ا?? جو بنيادي سبب اهو آهي ته گذريل حڪومت مستقبل جي ضرورتن کي نظر ۾ رکندي بجلي پيدا ڪرڻ جا ڪارخانا لڳائڻ طرف ڌيان نه ڏنو، پي ٽي آءِ حڪومت مسلم ليگ (ن) ۽ اسا?? جي حڪومت جي خلاف تمام گهڻي پروپئگنڊه ڪئي پر پنهنجي دور ۾ ڪارخانا نه لڳائي مجرماڻي غفلت ڪئي، اڄ نيوڪليئر پاور، پن بجلي، ونڊ سميت سمورا ڪارخانا هلايا وڃن ۽ پوءِ به اسان ??لب پوري نه ڪري سگهون ته ا?? جي ذميواري موجوده حڪومت تي نه ٿي وجهي سگهجي، ٻن مهينن ۾ ته اها صورتحال پيدا نه ٿي. هن چيو ته ڪجهه منصوب?? انه?? جي غفلت جي ڪري وقت سر مڪمل نه ٿي سگهيا، جيڪڏهن اهي مڪمل ٿي وڃن ها ته اڄ صورتحال ايتري ڳنڀير نه هجي ها، لوڊشيڊنگ کان ??ايد اسان پوءِ به مستثنيٰ نه هجون ها جڏهن ته هڪ اڌ ڪلاڪ جي لوڊشيڊنگ ٿئي ها، پنجاب ٿر ڪول منصوبي ۾ 26 مهينا دير ڪئي وئي، ا??و هاڻي هلندڙ مهيني مڪمل ڪرڻ جي اميد آهي، 1263 ميگاواٽ جو اهو منصوبو هڪ سال اڳ به مڪمل ٿئي ها ته بدترين لوڊشيڊنگ نه ٿئي ها. هن چيو ته ڪابينا جي اجلاس ۾ اهو فيصلو ٿيو آهي ته اڳتي ٻاهر جي فيول سان هلندڙ ڪو نئون منصوبو نه لڳائينداسين، هاڻي رڳو اندرون ملڪ فيول رکندڙ منصوبا هنيا ويندا، نوو?? انرجي جي 300 ميگاواٽ جي منصوبي جي مڪمل ٿيڻ ۾ 17 مهينا دير ٿي، ا??و هاڻي ڊسمبر 2022ع ۾ مڪمل ٿيندو، شنگهائي اليڪٽرڪ جو منصوبو به دير جو شڪار ٿيو، ڪروٽ جي منصوبي تي وزيراعظم شهباز شريف ڪم جي رفتار کي تيز ڪيو، وزيراعظم پاڻ ان منصوبي جي پٺيان لڳل آهي، ا?? منصوبي جي مڪمل ٿيڻ ۾ تيزي سان چار ارب رپي?? جي بچت ٿي، هي اهي منصوبا آه?? جيڪي 2021ع ۾ مڪمل ٿيڻا هئا، ا??ي اٽڪل 3963 ميگاواٽ جا منصوبا هئا، جيڪڏهن اسان ??ن جو ذميوار گذريل حڪومت کي قرار ڏيون ته اهي ان ??ي گوڙ ڪن ٿا ته انهن کي ان ??و ذميوار قرار ڏنو پيو وڃي، جيتري دير ان ??ڪومت ڪئي ايتري مدي ۾ مسلم ليگ (ن) پنهنجي حڪومت جي دور ۾ بجلي جا نوان منصوبا لڳايا، پنجاب ۾ ان وقت جي وڏي وزير شهباز شريف 26 مهينن ۾ منصوبا مڪمل ڪيا جيتري ان ??ڪومت منصوبن کي مڪمل ڪرڻ ۾ دير ڪئي، ا??ا ڪارڪردگي آهي جنهن جو اسان ??ار بار ذڪر ڪريون ٿا. هن چيو ته ڪابينا جي اجلاس ۾ وزيراعظم سموريون ڳالهيون ٻڌي ٽاسڪ فورس ۽ ڪميٽيون ٺاهي چيو ته هڪ هفتي ۾ لوڊشيڊنگ جي حوالي سان ٺوس قدم کنيا وڃن. هن چيو ته برسات جي ڪري دريائن ۾ پاڻي جو وهڪرو بهتر ٿيو آهي جنهن سان 2 هزار ميگاواٽ پن بجلي اضافي هن هفتي جي آخر تائين دستياب هوندي، ا?? سان لوڊشيڊنگ گهٽ ٿيندي، ڪابينا جي اجلاس ۾ بجلي واري وزارت پاران ٻڌايو ويو ته ڪجهه علائقن ۾ چار ڪلاڪ، ڪجهه ۾ ڇهه ۽ ڪجهه ۾ 8 کان 10 ڪلاڪ لوڊشيڊنگ آهي، وزيراعظم حڪم ڏنو ته ٽن ڪلاڪن کان وڌيڪ لوڊشيڊنگ نه ٿيڻ گهرجي، ا?? کان وڌيڪ لوڊشيڊنگ برداشت نه ڪئي ويندي، ا??و وزارت جو امتحان ??هي، ا??له کان ??عا آهي ته برسات ايتري ٿئي جو ان ??ان ٻوڏ نه اچي ۽ اسان ??ا درياءَ ڀريل رهن ته جيئن ماڻه?? جي زندگين ۾ آساني آڻي سگهون، پاڪستا?? جي عوام کي رڳو ايترو چوڻ چاهيان ٿو ته هي جيڪي سڀ فيصلا اسان ڪري رهيا آهيون ته اهي خوشي جا فيصلا نه آهن، ا??هن فيصلن سان ??وهان کي ناراض به ٿيڻو آهي، گذريل حڪومت اهي فيصل?? ان لاءِ نه ڪري سگهي ته ان کي ماڻه?? جي ڪاوڙ ۽ سياسي نقصان گواره نه هو، اسان ??هو سوچي فيصلا ڪيا ته پنهنجو سياسي نقصان ۽ پاڪستا?? جي نقصان مان ڪنهن هڪ جي چونڊ ڪرڻي هئي اسان پنهنجو سياسي نقصان ڪري پاڪستا?? جي مفاد ۾ فيصلا ڪيا ڇو ته جيڪو نقصان ٿي رهيو هو جيڪڏهن اهو اهڙي طرح ٿيندو رهي ها ته اهو ناقابل تلافي نقصان هجي ها، اسان ??وام آڏو سڄي صورتحال رکي آهي، اسان مشڪل فيصلا ڪري پنهنجو پاڻ کي رسڪ ۾ وجهي ڇڏيو آهي، اسان کي اميد آهي ته اڳتي صورتحال بهتر رهندي.
